PGS. GS-TS Nguyễn Đức Minh – phó chủ tịch Viện Khoa học xã hội Việt Nam – xác nhận với Tuổi Trẻ Online việc Viện Nghiên cứu Hán Nôm bị thất lạc 25 cuốn sách cổ quý hiếm, đơn vị chức năng đang tiến hành khắc phục. Tìm kiếm.
Một trang trong Toàn Việt Thi Catalogue – Ảnh: NVCC
Thông tin Viện Nghiên cứu Hán Nôm bị mất 25 cuốn sách cổ quý hiếm đang thu hút sự quan tâm, chú ý lớn của dư luận.
Sáng 21/12, PGS. GS-TS Nguyễn Đức Minh – phó chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam – xác nhận: “Chúng tôi đã có chỉ đạo nội bộ rồi. Các đơn vị chức năng đang triển khai thực hiện. Việc rà soát, tìm kiếm”.
“Sau khi tra cứu, kiểm tra mới đánh giá được”, ông Minh trả lời câu hỏi của Tuổi Trẻ Online về việc đánh giá mức độ nghiêm trọng của vụ việc.
Ông Minh là đại diện của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (đơn vị chủ quản của Viện Nghiên cứu Hán Nôm) tham dự buổi tổng kết cuối năm của Viện Nghiên cứu Hán Nôm vào ngày 19/12.
Trong biên bản tổng kết cho biết viện đã làm mất 25 cuốn sách so với danh mục sách được giao quản lý ghi trong biên bản bàn giao năm 2013.
Là người lên tiếng về sự việc này trên mạng xã hội từ tối 20-12, TS, nghiên cứu viên cao cấp Nguyễn Xuân Diện – phó trưởng phòng văn học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm – chia sẻ với Tuổi Trẻ Online . cho biết việc mất sổ sách được phát hiện từ tháng 7/2022, khi kiểm kê. Số sách chưa có trên giá sách lúc bấy giờ là 29 cuốn.
Sau một tháng, bốn cuốn sách đã được tìm thấy, còn 25 cuốn sách chưa tìm thấy và được báo cáo lãnh đạo Viện Khoa học xã hội Việt Nam vào ngày 19/12.
Ông Diễn cho biết kho sách mà Viện Nghiên cứu Hán Nôm được Nhà nước giao quản lý là tài sản quý giá của quốc gia. Kho sách này kế thừa kho sách cổ do Viện Viễn Đông Bác Cổ sưu tầm.
Vì sự quý giá nên kho sách cổ chỉ trao chìa khóa cho một người duy nhất và chỉ có giám đốc mới có quyền cho phép mang sách cổ ra khỏi kho hoặc cho phép bất kỳ ai được tiếp xúc trực tiếp với các bản sách cổ trong phòng đọc.
Sách Nhị Độ Mai viết chữ Nôm trên giấy dó trưng bày tại Bảo tàng Văn học Việt Nam – Ảnh: T.Diệu
Để đảm bảo an toàn cho kho sách cổ, từ lâu, bản thân các nhà nghiên cứu của viện không được động vào những cuốn sách này mà chỉ được phục vụ các bản sao. Nếu có nhu cầu nghiên cứu về chất liệu giấy, mực của sách cổ thì phải làm đơn và được Giám đốc ký cho sách mới xuất kho.
Ông Điển đánh giá 25 cuốn sách cổ bị thất lạc lần này “có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với nền văn hiến của dân tộc”, trong đó có 4 cuốn Toàn Việt thi lục thuộc 3 bộ khác nhau.
Toàn Việt Thi Lục là bộ sách lớn do học giả Lê Quý Đôn (1726 – 1784) sưu tầm và biên soạn theo lệnh vua. Bộ sách này hoàn thành vào năm Canh Tý (1768), dâng lên vua Lê Hiển Tông để đọc, nhưng chưa in.
Toàn Việt Thi Lục có quy mô đồ sộ gồm 2.303 bài thơ của 173 tác giả từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 16, với số lượng văn bản còn lại nhiều nhất (hơn 11.000 trang gốc, kể cả dị bản), chưa được xuất bản. đã được biên soạn và xuất bản toàn bộ.
“Là sách chép tay, bộ sách là kho tàng văn hóa dân tộc Việt Nam, là đỉnh cao của quy mô sưu tầm và tính khoa học. Toàn Việt Thi Lục là một trong những bộ sách gốc về thơ chữ Hán Việt Nam từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 16 kỷ, là tài liệu rất quý để nghiên cứu văn hóa Việt Nam.
Với 2.303 bài thơ của nhiều triều đại, Toàn Việt Thi Lục truyền tải thông điệp, tâm hồn, cốt cách, khí phách và tấm lòng của người xưa cho hậu thế”, ông Diễn nói.
Toàn Việt Thi Lục hiện có 11 bộ, trong đó Viện Hán Nôm lưu giữ 10 bộ, số còn lại hiện lưu trữ tại Hội Á Châu ở Paris (Pháp).
Danh sách thất lạc còn có Việt âm thi tập của Phan Phu Tiên thời Trần, là một bộ sách độc bản, hai quyển địa chí ghi chép địa dư, cương vực, biên cương của đất nước.